مقایسه تغییرات مورفولوژیکی دلتای رودخانه میناب قبل و پس از احداث سد میناب با استفاده از سنجش از دور

عوامل طبیعی و انسانی در مکان ها و شرایط متفاوت بر روی پدیده ها و عوارض سطح زمین تأثیرات متفاوتی دارند. خصوصیات مورفولوژی رودخانه ها و دلتاها نیز به واسطه ویژگی پویای آن، همواره دچار تغییرات هستند، این تغییرات می تواند بر اثر احداث سازه های بنا شده بر روی رودخانه ها بوده و اثرات منفی و مثبتی ایجاد کند. دلتاها به عنوان محیط های رسوبی خاص در مجاورت دریاها به لحاظ وجود منابع آب کافی، منابع معدنی پلاسر مهم جهان مانند الماس و حتی ذخایری چون سولفید ، مخازن نفت و گاز و اراضی مستعد کشاورزی، محیط های مناسبی را برای توسعه فعالیت های اقتصادی ایجاد می کنند که زمینه های استقرار سکونتگاه های متعدد انسانی را نیز فراهم کرده اند. به دلیل گستردگی و وسعت دلتاها، همچنین فراوانی نوع اطلاعات مورد نیاز ( شکل رودخانه، توپوگرافی بستر، میزان رسوب و غیره ) و دشوار بودن فعالیت های صحرایی اغلب برداشت میدانی اطلاعات بسیار زمان بر و پرهزینه بوده و مقرون به صرفه نیست. استفاده از فن آوری سنجش از دور می تواند امکانات مناسبی را در این تحقیقات فراهم آورد. با توجه به مشاهدات و بررسی های مقدماتی در تحقیقات گذشته بیان گر آن است که دامنه ی تغییرات دلتاها در جنوب کشور در مقایسه با سایر نقاط ایران تنوع و گستردگی بیشتری برخورداند. تا کنون مطالعات گسترده ای در زمینه ی ریخت شناسی ساحلی ایران به ویژه دلتاهای جنوبی به کمک فن آوری سنجش از دور صورت نگرفته است. دلتای میناب از نوع دلتاهای گرد یا هلالی و در زمره دلتاهای شکل گرفته بر اثر فرآیندهای ترکیبی رودخانه ای میناب و امواج دریا می باشد. سد میناب در استان هرمزگان در سال1362را اندازی شد، ساخت این سد تاثیر زیادی در کشاورزی و اقتصاد منطقه و تغییرات در مشخصه های هندسی دلتای میناب داشته است. تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی بوده که به دنبال امکان آشکار سازی تغییرات دلتای میناب و استخراج پارامترهای هندسی دلتا به صورت کمی توسط فن آوری سنجش از دور است. در این تحقیق برای تهیه نقشه تغییرات منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره ای سنجنده های tmسال1983و سنجندهoli سال2013 استفاده گردیده است. ابتدا از روش های ترکیب رنگی، شاخص های پوشش گیاهی، تحلیل مولفه اصلی استفاده شد از آنجا که این روش های یک دید کلی نسبت به تغییرات می دهند برای آشکار سازی تغییرات به صورت کمی تصاویر مربوط به سالهای 1983و2013در چهار طبقه دلتای متروک، دلتای فعال، دشت دلتایی زیر آبی و محیط آبی با استفاده از روش حداکثر احتمال با ضریب کاپا 86.55 و 88.42 طبقه بندی شدند سپس با بررسی تغییرات مشخص گردید که کمترین تغییرات مربوط به تغییر طبقه محیط آبی به دلتای فعال با 0،015 درصد و بیش ترین تغییرات مربوط به دشت زیر آبی به دلتای فعال با 13.185 درصد تغییرات بودند